Francuska wymowa. Czego nie czytamy w języku francuskim.
Artykuł jest drugą częścią poświęconą zasadom wymowy w języku francuskim.
W tej części skupię się na tym kiedy i których liter nie wymawia się w języku francuskim.
Poznanie tych zasad znacznie polepszy porawność wymowy w języku francuskim.
Specyfiką języka francuskiego jest to, że najczęściej w wyrazach nie wymawiamy ostatniej litery lub kilku ostatnich liter.
Kiedy nie czytamy ostatnich liter w francuskich słowach?
1. Literka e – jest niema na końcu wyrazu, ale tylko wtedy kiedy nie ma akcentu, é – akcentowane jak najbardziej wymawiamy.
Przykłady: un voyage – podróż, un courage – odwaga, un couple – para
2. kocówka odmiany „ent” w 3 osobie liczby mnogiej również nie wymawiamy.
Przykłady: ils mangent – oni jedzą, elles travaillent – one pracują, ils marchent – oni idą
3. Spółgłoski – wiele spółgłosek w języku francuskim nie wymawia się na końcu wyrazu, ale ta zasada nie odnosi się do wszystkich spółgłosek, wyjątkami są l c f r
Jakich spółgłosek dotyczy ta zasada?
- b – ogólnie nie czytamy na końcu wyrazu literki b. Jedynie w kilku wyjątkach słychać na końcu literkę b.
A są to: un aplomb – kierunek, pewność, une colombe – gołąb, un coulomb – elektryczne kulomb, un plomb – ołów, un radoub – naprawa okrętu, un surplomb – zwis, nadwieszka
- c nie czytamy kiedy jest połączone z literkami:
–ac – un tabac, un estomac
–oc – un escroc, un croc, un accroc
–ouc – le caoutchouc
–rc – le marc de café, un clerc de notaire, un porc
–nc – un jonc, un tronc, un banc; un flanc, le blanc, wyjątek donc, w którym c jest wymawiane.
- d – nie usyszymy na końcu wyrazów zakończonych na -ard, -and, -aud, -ond, -ord, -ourd, oraz jeśli występuje przed inną niemą spółgłoską np. prends
- f – nie czyta się na końcu wyrazów w liczbie mnogiej i w niektórych wyrazach takich jak: un cerf – jeleń, un clef – klucz, un nerf – nerw, un serf – poddany, niewolnik
- g – nie wymawia się w wyrazach bourg, coing, étang, faubourg, hareng, harfang, joug, long, poing, rang, sang ou shampoing oraz gdy występuje przed niemą spółgłoską.
- l – nie wymawia się w wyrazach fusil, gentil, outil
- p – nie usłyszymy w takich wyrazach jak: beaucoup, camp, cantaloup, champ, coup, drap, galop, loup, sirop, sparadrap, trop
- r – nie wymawia się gdy występuje w końcówce er czyli wszystkie czasowniki pierwszej grupy w bezokoliczniku zakończone na er
- s – przed inną spółgłoską, przy tworzeniu liczby mnogiej piszemy s, którego nie słychać w wymowie. Końcówki, w których nie wymawia się liter s:
-ais anglais, frais, harnais, jais, jamais, mais, marais, palais, rabais, relais
-as amas, bras, canevas, frimas, gars, glas, judas, lilas, matelas, repas, verglas
-ès abcès, accès, après, cyprès, décès, dès, excès, progrès, succès, très
-is avis, brebis, châssis, colis, pis, parvis, ris, rubis, tapis, torticolis
-ois anchois, carquois, fois, parfois, pois, quelquefois, toutefois
-ours concours, cours, discours, recours, secours, toujours, velours
-ous absous, dessous, dissous, remous, sous, vous
–us abus, confus, dessus, inclus, intrus, jus, obus, pus, refus, talus
i inne ailleurs, certes, corps, héros, néanmoins, pers, plusieurs, poids, pouls, puits, remords, sans, temps, volontiers
- t – nie wymawiamy na końcu wyrazu i przed inną spółgłoską koncówki takie jak -ant, -at, -ent, –ert, -it, -ort, –ot, -out oraz w wyrazach: artichaut, aspect, assaut, attribut, circuit, doigt, emprunt, étroit, exempt, instinct, institut, plupart, prompt, rempart, respect, suspect, tribut, vingt
- x – nie czytamy w wyrazach zakończonych na
-eux affreux, amoureux, creux, deux, luxueux, mieux, preux, soucieux
-oix choix, croix, noix, poix, voix
-oux courroux, doux, époux, houx, jaloux, redoux, roux, saindoux, toux
-ux afflux, flux, influx, reflux i inne chaux, crucifix, faux, paix, perdrix, prix, taux
- w – w takich wyrazach jak: Bungalow, squaw
- z – nie słyszymy w: un nez – nos, un raz – silny prąd, cieśnina, un riz – ryż
Na koniec najciekawsze!
Wymowa litery h
Litera h występuje w języku francuskim, ale praktycznie jej się nie wymawia i jest to tak zwane h nieme – muet, nie umieszczanie jej jednak w tekście pisanym jest błędem ortograficznym.
H czytamy kiedy występuje w połaczeniu z ch, ph, sh i wtedy
ch – czytamy jak „sz” np. une chanson – piosenka, un chapeau – kapelusz, un cheval – koń, une vache – krowa, un chien – pies
ch – wymawia się też „k” w kilku słowach pochodzenia greckiego broncho-pneumonie, chloroforme, chronologie, psychologie, psychiatre, schizophrènem, chloroquine, hydroxychloroquine
ph – czytamy „f” np. un photo – zdjęcie, une pharmacie – apteka, un éléphant – słoń
sh – również wymawiamy „sz” un flash – lampa błyskowa, błysk, un shampoing – szampon
Żeby nie było zbyt prosto w języku francuskim występują dwa rodzaje litery h. Jest to tak zwane h nieme – muet, o którym była mowa i h aspiré czyli h przydechowe.
H aspiré sprawia, że niemożliwe są łączenia międzywyrazowe. Na pewno zadajecie sobie pytanie jak rozpoznać, że h jest przydechowe lub nieme?
Rozróżnienie to łączy się ze zrozumieniem łączenia międzywyrazowego i tak zwanej eilizji, o którch napiszę w następnym artykule.
Dzień dobry, bardzo fajne zestawienie jednak zauważyłam kilka błędów dot. Zasad wymowy, m.in. aby nie czytac „l” na końcu wyrazu w słowie persil. Co niestety nie jest właściwe gdyż jak najbardziej wymawiamy 🙂 pozdrawiam serdecznie
Witam, jeśli chodzi o słowo persil większość słowników, ja się opieram na „Petit Robert”, podaje, że „l” się nie wymawia, natomiast rzeczywiście w niektórych regionach „l” w słowie persil się wymawia. W Kanadzie, regionie paryskim, Normandii i Franche-Comté się nie wymawia, natomiast „l” jest wymawiane w pozostałych regionach Francji, w Belgii i Szwajcarii. Język jest żywy, więc takie różnice mogą się pojawić. Pozdrawiam serdecznie 🙂